"Aktywny rodzic” – Sejm zajął się projektem ustawy

Autor: Marta Strupińska

Dodano: 8 maja 2024
Aktywny rodzic

8 maja w Sejmie odbyło się pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka  „Aktywny rodzic". U stawa wprowadza do systemu prawnego trzy świadczenia „aktywny rodzic”, wspierające rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka: świadczenie „aktywni rodzice w pracy”, świadczenie „aktywnie w żłobku” oraz świadczenie „aktywnie w domu”. 

Wybór jednego z trzech powyższych świadczeń będzie zależny od decyzji rodzica przy założeniu, że na to samo dziecko, za dany miesiąc, może być wypłacone tylko jedno ze świadczeń. Rodzic będzie miał także możliwość wielokrotnej zmiany świadczeń, tj. rezygnacji z jednej formy wsparcia i przejścia na drugą, z zastrzeżeniem że w danym miesiącu na dane dziecko rodzic będzie mógł pobierać tylko jedno z wybranych przez siebie świadczeń.

 

Ustawa określa warunki nabywania prawa do powyższych świadczeń oraz zasady przyznawania i ich wypłacania. Celem świadczeń „aktywny rodzic” jest ułatwienie rodzicom dziecka i innym osobom wypełniającym funkcje rodzicielskie pogodzenie zadań związanych z rodzicielstwem z aktywizacją zawodową.

Projekt ustawy jest częścią programu „Aktywny Rodzic” – systemowej strategii wspierania rodziców w skutecznym łączeniu ról rodzinnych z aktywnością zawodową. Stanowi on kompleksowe podejście do wspierania rodziców dzieci w tzw. wieku żłobkowym, zapewniając im różnorodne formy wsparcia w zależności od ich potrzeb i sytuacji życiowej.

Każde z wprowadzanych świadczeń pełni inną funkcję.

Świadczenie „aktywni rodzice w pracy”

Świadczenie „aktywni rodzice w pracy” jest kierowane do aktywnych zawodowo rodziców dziecka, ma więc charakter aktywizacyjny. Należy podkreślić, że przesłanka aktywności zawodowej na minimalnym, wskazanym w projekcie ustawy poziomie, co do zasady, będzie dotyczyć zarówno matki, jak i ojca dziecka. Wymóg ten będzie dotyczył tylko jednego rodzica wyjątkowo – to jest tylko w przypadku deklarowania przez niego samotnego wychowywania dziecka.

Świadczenie „aktywnie w żłobku”

Świadczenie „aktywnie w żłobku” zastąpi obecnie funkcjonujące dofinansowanie obniżenia opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna. W szczególności znaczące podniesienie maksymalnej wysokości świadczenia z 400 zł miesięcznie w przypadku dofinansowania do 1.500 zł miesięcznie w przypadku „aktywnie w żłobku” ma zachęcić rodziców w wieku żłobkowym do korzystania z powyższych instytucji opieki oraz podmioty zainteresowane (j.s.t., przedsiębiorców) do tworzenia nowych miejsc opieki.

Świadczenie „aktywnie w domu”

Natomiast świadczenie „aktywnie w domu” przysługuje na analogicznych zasadach co obecnie funkcjonujący rodzinny kapitał opiekuńczy, z tą różnicą, że świadczenie „aktywnie w domu” będzie można uzyskać na każde, w tym na pierwsze i jedyne dziecko w wieku od 12. do 35. miesiąca życia. Jest to wsparcie kierowane do tych rodziców dzieci w wieku od 12. do 35. miesiąca życia, którzy nie będą uprawnieni lub z własnej woli nie zdecydują się na skorzystanie ze świadczenia „aktywni rodzice w pracy” lub „aktywnie w żłobku”, gdyż w szczególności pozostaną nieaktywni zawodowo lub ich dziecko nie uczęszcza do instytucji opieki.

Które świadczenie wybrać

Wybór jednego z trzech powyższych świadczeń będzie zależny od decyzji rodzica przy założeniu, że na to samo dziecko, za dany miesiąc, może być wypłacone tylko jedno ze świadczeń. Rodzic będzie miał także możliwość wielokrotnej zmiany świadczeń, tj. rezygnacji z jednej formy wsparcia i przejścia na drugą, z zastrzeżeniem że w danym miesiącu na dane dziecko rodzic będzie mógł pobierać tylko jedno z wybranych przez siebie świadczeń.

 

W jaki sposób będzie można ubiegać się o świadczenie „aktywny rodzic”

Ustalenie prawa do świadczenia „aktywny rodzic” będzie następować na wniosek osoby uprawnionej złożony do ZUS.

W przypadku ubiegania się o świadczenie „aktywni rodzice w pracy” osobą uprawnioną do złożenia wniosku będzie odpowiednio matka, ojciec dziecka, opiekun faktyczny dziecka (rozumiany jako osoba faktycznie opiekująca się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka) lub osoba pełniąca funkcję rodziny zastępczej albo osoba prowadząca rodzinny dom dziecka.

W przypadku świadczenia „aktywnie w żłobku” wniosek będą mogli złożyć rodzice, przez których rozumie się również opiekunów prawnych, oraz inne osoby, którym sąd powierzył sprawowanie opieki nad dzieckiem.

Z wnioskiem o świadczenie „aktywnie w domu” będzie mogła wystąpić matka, ojciec albo opiekun faktyczny (zdefiniowany jak wyżej).

Projekt ustawy zakłada całkowitą cyfryzację procesu ubiegania się i przyznawania wyżej wskazanych świadczeń.

Wniosek o świadczenie „aktywny rodzic” będzie można złożyć wyłącznie w postaci elektronicznej, za pomocą systemów teleinformatycznych obecnie już wykorzystywanych w procesie wnioskowania o świadczenie wychowawcze, świadczenie dobry start, dotychczas funkcjonujący rodzinny kapitał opiekuńczy czy dofinansowanie obniżenia opłaty rodzica za pobyt dziecka w żłobku, klubie dziecięcym lub u dziennego opiekuna, tj.:

1)       profilu informacyjnego utworzonego w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez ZUS,

2)       systemu teleinformatycznego banków krajowych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych świadczących usługi drogą elektroniczną, spełniających wymogi określone w informacji zamieszczonej na stronie Biuletynu Informacji Publicznej ZUS,

3)       systemu teleinformatycznego utworzonego przez ministra właściwego do spraw rodziny.

Źródło: sejm.gov.pl

Autor: Marta Strupińska
dostęp testowy

Nr 239 Listopad 2024 r.

Nr 239 Listopad 2024 r.
Dostępny w wersji elektronicznej