Wzory niektórych dokumentów składanych do ZUS i kodów ubezpieczenia do zmiany

Nowe wzory niektórych dokumentów przekazywanych do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zawiera projekt nowelizacji obowiązujących w tym zakresie przepisów, przygotowany w resorcie rodziny pracy i polityki społecznej. W tym celu mają zostać dokonane zmiany w rozporządzeniu Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z 20 grudnia 2020 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 2032 ze zm.). Przewidywane jest także wdrożenie nowych kodów tytułu ubezpieczenia.

Z czego wynika potrzeba nowelizacji rozporządzenia?

Jak wyjaśniono w uzasadnieniu projektu, o którym była mowa wcześniej, potrzeba nowelizacji wynika m.in. ze zmian dokonanych ustawą z 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 1672). Zawiera ona rozwiązania dotyczące przywrócenia prawa do wcześniejszej emerytury dla określonej grupy nauczycieli. Na podstawie tych rozwiązań nauczyciele po rozwiązaniu na swój wniosek stosunku pracy będą mogli przejść na emeryturę w wieku niższym niż określony w art. 24 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Będzie to jednak wymagało spełnienia określonych przepisami warunków. Jednym z nich jest rozpoczęcie przed 1 stycznia 1999 r. wykonywania pracy na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego w przedszkolu, szkole, placówce lub innej jednostce edukacyjnej, wskazanej w art. 1 ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela. Ponadto m.in. trzeba mieć okres składkowy wynoszący co najmniej 30 lat, w tym 20 lat faktycznego wykonywania pracy nauczycielskiej świadczonej w wymiarze przynajmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć.

Kolejnym aktem prawnym, który spowodował konieczność wprowadzenia omawianych zmian, jest ustawa z 9 maja 2024 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2024 r. poz. 863). Wprowadza ona instytucję tzw. wakacji składkowych dla najmniejszych firm. Polegają one na tym, że przedsiębiorcy będą mogli skorzystać ze zwolnienia przez jeden wybrany miesiąc w roku kalendarzowym z opłacania składek ZUS na własne obowiązkowe ubezpieczenia społeczne – emerytalne, rentowe, wypadkowe i chorobowe (jeżeli przystąpili do nich dobrowolnie) – jak również składek na Fundusz Pracy (FP) i Fundusz Solidarnościowy. Składki te będą wówczas finansowane z budżetu państwa. Co ważne – skorzystanie ze wspomnianej preferencji nie pozbawi przedsiębiorcy prawa do wykonywania w tym czasie działalności gospodarczej, uzyskiwania z niej przychodów, wystawiania faktur itp. Przepisy dotyczące wakacji składowych mają wejść w życie 1 listopada 2024 r.

W związku z tym zasadne stało się wprowadzenie zmian w dokumentach ubezpieczeniowych oraz dodanie nowych kodów tytułu ubezpieczenia. Z uzasadnienia projektu rozporządzenia wynika, że celem tych zmian jest umożliwienie płatnikom składek prawidłowego wypełniania dokumentów ubezpieczeniowych oraz rozliczania składek.